5 september 2011
DOWNLOAD BRIEF ALS WORD-FILE >
Beste Wereldwinkeliers en importeurs,
Wereldwinkel Groningen heeft, met pijn in het hart, vandaag het lidmaatschap opgezegd
van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels. In deze brief lichten we graag toe hoe we tot dit besluit zijn gekomen, en waarom we het hebben genomen.
Geen gemakkelijk besluit, allesbehalve, maar wij zagen geen alternatief meer. Het gezamenlijk besluit, van bestuur en coördinatoren, is zeker niet lichtvaardig genomen. Het is onderwerp geweest van twee hei-, in ons geval kleidagen, en heeft meermalen op de agenda van onze bestuursvergaderingen gestaan.
Voor het opzeggen van het lidmaatschap hebben wij drie samenhangende redenen.
- De tegenvallende kwaliteit van de dienstverlening van FaiRSupport
- De fusieplannen van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en FaiRSupport
- De ‘schijndemocratie’ van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels
Tegenvallende kwaliteit van de dienstverlening van FaiRSupport
Wereldwinkel Groningen heeft al vele jaren problemen met de kwaliteit van de dienstverlening van FaiRSupport. Dit betreft zowel de winkelondersteuning als de landelijke reclame. We hebben meermalen (in 2009 en in 2010) met de directie om de tafel gezeten (ook samen met Wereldwinkels uit andere grote steden) om deze problemen te bespreken, er is zelfs een mediator in ingeschakeld. Ondanks beloftes om de kwaliteit te verbeteren zijn alleen onze problemen met het kassasysteem Blue Retail na twee jaar enigszins opgelost. De productfolders zijn ons inziens nog altijd beneden de maat. Ze bevatten bijvoorbeeld producten die bij veel Wereldwinkels niet te krijgen zijn (cosmetica, FTO-koffie) en geven ruim aandacht aan het randassortiment – eigenlijk ‘over de rand’ assortiment: producten die niet weerspiegelen waar Wereldwinkels voor staan, maar vooral de uitstraling hebben “we verkopen een goed gevoel”. En landelijke acties als CJP of de Duurzame Waardekaart geven Wereldwinkels meer problemen dan voordelen.
FaiRSupport is een organisatie die opgericht is om de omzet van de fair trade producenten in 5 jaar met 33% te vergroten onder meer door Wereldwinkels in hun winkelexploitatie te ondersteunen. Wat we zien is dat daar niet veel van terecht komt. De omzet stijgt maar mondjesmaat (vooral door prijsverhogingen) en de laatste jaren stoppen steeds meer Wereldwinkels (in 2010 weer acht), waarvan de helft écht stopt en de andere helft zelfstandig verder gaat. Veel van de huidige Wereldwinkels “houden het hoofd financieel maar net boven water”. Dat beeld zien we ook in toenemende mate terug bij de importeurs. Het beleid van FaiRSupport, gericht op schaalvergroting, vormt nu al,bijvoorbeeld ten aanzien van de partnerwinkels, een verdere bedreiging voor het voortbestaan van de kleine Wereldwinkels en voor de kleinere importeurs en kleinere producenten.
Juist omdat ook wij een gezonde sector voorstaan, kunnen we ons niet vinden in de wijze waarop FaiRSupport in deze opereert. De houding van FaiRSupport is naar ons oordeel niet dienstverlenend aan de sector, en niet effectief. Wat ons ook stoort is dat FaiRSupport vooral promotor is van de eigen rol, en van de Waar winkels.
FaiRSupport mijdt daarenboven transparantie. Door de stichtingsvorm hoeft FaiRSupport geen inzicht te geven in financiële cijfers. Maar feit is dat er vier jaar achtereen verlies is geleden – ondanks een bijdrage van ICCO van bijna € 2 miljoen! – en dat het eigen vermogen eind 2010 minus € 703.000 bedraagt. Met andere woorden: FaiRSupport staat op de drempel van een faillissement.
De fusieplannen van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en FaiRSupport
Onze tweede reden om het lidmaatschap op te zeggen betreft dan ook de plannen voor de fusie en de inperking van de autonomie van de leden. Wij zien daar niets in. De belangrijkste elementen uit de plannen waar we moeite mee hebben zijn de centrale inkoop (want een assortiment in een universiteitsstad dient een ander te zijn dan in een dorp in het Gooi of een plaats in Twente) plus de aansprakelijkheid van de leden voor het daarbij behorende financiële risico, en de organisatie na de fusie (zowel qua democratisch gehalte als financiële gezondheid). De plannen gaan voor de leden betekenen dat ze meer uit handen moeten geven en meer centraal geleid gaan worden (in franchisevorm of coöperatieve vereniging), en meer financieel risico gaan dragen. Niet alleen zien wij voor onze eigen winkel niets in een dergelijke constructie. Daarnaast willen wij niet meer lid zijn van een vereniging die zo weinig waarde hecht aan de eigenheid van Wereldwinkels.
De plannen verlagen in feite de eigen vrijheden van de winkels, en zorgen er daardoor voor dat de autonomie en het gevoel van verbondenheid gaan verdwijnen. Veel Wereldwinkeliers zullen het werkplezier verliezen en ermee stoppen, zo verwachten wij.
De ‘schijndemocratie’ van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels
De derde reden van onvrede schuilt in de democratische organisatie die de Landelijke Vereniging zegt te zijn, en ook behoort te zijn. Maar wat we daar zien is dat de beide directeuren en het bestuur alle communicatiemiddelen, zoals Wereldzaken, extranet en de stukken voor de verenigingsraad, aanwenden om promotie te maken voor de eigen plannen. Inhoudelijke discussie wordt systematisch uit de weg gegaan, argumenten worden niet uitgewisseld, tegenstanders worden niet aan het woord gelaten en tegenargumenten worden weggelaten uit verslagen. Andersdenkenden worden bestempeld als negativisten en als bang zijnde voor verandering.
Tijdens de laatste verenigingsraad bleek dat het bestuur, ondanks een zogenaamde pas op de plaats, onverkort doorgaat met de voorbereiding van de fusieplannen. Ondanks toezeggingen in de eerdere verenigingsraad was zonder verder overleg Bureau Koelewijn al ingeschakeld. Op vragen om inzicht in de financiële situatie van FaiRSupport voorafgaand aan de laatste verenigingsraad verwees het bestuur naar de presentaties van de directeuren. Lieke Vogels vermeed in haar presentatie echter zorgvuldig bedragen te noemen. Haar bullet (pagina 23 van de presentatie, te vinden op extranet) luidt zeer eufemistisch “Geen eigen vermogen”.
We kunnen niet anders concluderen dan dat het bestuur de leden niet volledig informeert en dat ze dat bewust doet. Van een vereniging met een dergelijke bestuurlijke cultuur willen wij geen deel meer uitmaken.
Afsluitend
Het verlaten van de vereniging is voor ons zeker geen peulenschil. De problemen met FaiRSupport bestaan al langer maar de nu voorliggende plannen plaatsen ons voor de keuze. Gaan we mee met een organisatie waar we geen vertrouwen in hebben of kiezen we voor een andere weg?
De afgelopen maanden hebben we met veel andere winkels en met importeurs gesproken. Breed heerst er onvrede over de koers van de beide centrale organisaties in Culemborg. Op de vraag of we in aanloop tot de definitieve beslissing in de verenigingsraad van november geloven dat er nog verandering gaat komen in de door directeuren en bestuuringeslagen weg is het antwoord echter helaas negatief.
We stappen er nu dus uit, maar we gaan verder, en we werken niet alleen. We blijven ons verbonden voelen met elke Wereldwinkelier en elke importeur. We hechten aan solidariteit. Verbondenheid is de basis van de wereldwinkelbeweging. Elke winkel of importeur kan een beroep op ons doen. We staan open voor elk initiatief. Het welzijn van de fair trade producenten geeft ons blijvend inspiratie en bestaansrecht.
Bestuur en coördinatoren Wereldwinkel Groningen
5 september 2011
Voor reacties is een apart e-mail adres opengesteld: wereldwinkelgroningen[at]hotmail.nl.
Alle mails worden beantwoord. Als daarom verzocht wordt nemen we ook telefonisch
contact op. Deze tekst is eveneens geplaatst op www.wereldwinkelforum.nl.
