RedEerlijkeHandel.nl

Het zou prettig zijn als op deze website een lijst komt van de wereldwinkels die niet meer aangesloten zijn bij de LVWW.

John

Beste allemaal,

Wereldwinkel Groningen is door de Landelijke Vereniging gevraagd haar opzegging te herzien op basis van het op 17 oktober gepresenteerde toekomstplan. Met deze mail laten we jullie weten dat het toekomstplan ons niet van onze opzegging heeft afgebracht. <Onderstaand> geven we met een analyse van het toekomstplan aan waarom wij geen vertrouwen hebben in de ingeslagen koers van de Landelijke Vereniging en FaiRSupport. We zijn nog even solidair met alle Wereldwinkels als voorheen en delen daarom graag met u wat wij beschouwen als noodzakelijke informatie bij de stukken van de Landelijke Vereniging.

Hartelijke groet,
Bestuur en coördinatoren Wereldwinkel Groningen

***

DOWNLOAD "VERVOLGVERKLARING WERELDWINKEL GRONINGEN" ALS PDF-FILE >

Beste Wereldwinkeliers en importeurs,

Wereldwinkel Groningen heeft op 5 september het lidmaatschap opgezegd van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels. Wij hebben u daarover bericht.

Volgend op onze opzegging hebben we op 6 oktober gesproken met FaiRSupport en de Landelijke Vereniging. Ons is gevraagd het toekomstplan te beoordelen en onze opzegging te heroverwegen. Wij hebben de presentatie op 17 oktober bijgewoond en de stukken bestudeerd.

Analyse en conclusie
In deze verklaring delen we onze analyse van het toekomstplan. Deze analyse wordt afgesloten met een conclusie. Eerst vatten we de huidige situatie nog eens kort samen. Enkele, vooral financiële, toelichtingen zijn als bijlagen opgenomen. Huidige stand van zaken De eerlijke handel in Nederland is gebaseerd op het ijzersterke merk Wereldwinkel. De drijvende krachten van Wereldwinkels zijn ondernemende mensen met hart voor de eerlijke handel. Ze zijn lokaal trendsetter en normdrager - ambassadeurs voor het merk
en voor de eerlijke handel. De 12.500 vrijwilligers zorgen gezamenlijk voor een landelijke dekking waaraan elke Wereldwinkel autonoom een eigen verrassende invulling geeft met altijd een breed assortiment - en respect voor de kleinste producent. Door dit ijzersterke merk weten vrijwel alle Nederlanders dat ze in de Wereldwinkel altijd een geschikt cadeautje kunnen vinden. Ze weten dat wat ze in de Wereldwinkel kopen altijd "ok" is. Het committment van de even bevlogen gecertificeerde importeurs waarborgt het merk.

Het imago van de sector is door transformatie sterk verbeterd. De hoge klasseringen bij de verkiezingen Winkelketen van het jaar ondersteunen dat beeld. Ook de betere omzetontwikkelingen dan vergelijkbare winkels in de gemengde branche getuigen ervan
(Bijlage 1).
De sector heeft echter ook te maken met groeiende problemen:

• De financiële exploitatie van een Wereldwinkel staat onder druk door toenemende kosten, zoals huur, en afnemende (gemeentelijke) subsidies.
• Het wordt over de hele linie moeilijker gemotiveerde vrijwilligers te vinden.

FaiRSupport en de Landelijke Vereniging hebben de afgelopen jaren geprobeerd op deze problematiek in te spelen. Hier slagen zij echter niet of nauwelijks in, waardoor zowel Wereldwinkels als importeurs nu hun ongenoegen uiten. Wat velen tegen de borst stuit
komt samengevat hierop neer:

FaiRSupport

• De beoogde omzetstijging van 33% in 5 jaar wordt bij lange na niet gehaald, hooguit een schamele 2% (Bijlage 2).
• Desondanks is de fee aan FaiRSupport wel – overeenkomstig de afspraken – gestegen, wat voor veel winkels bijna niet op te brengen is.
• De winkelondersteuning wordt door veel Wereldwinkels niet als ondersteunend ervaren.
• De reclame heeft, ondanks de maatschappelijke realiteit dat fair trade helemaal "in" is, niet geleid tot een substantiële profilering van Wereldwinkels.
• De bejegening door FaiRSupport van Wereldwinkels wordt vaak als laatdunkend en hautain ervaren ("wij zijn de professionals").
• De bejegening door FaiRSupport van importeurs wordt ervaren als elkaar onderling uitspelend - keuzes zoals voor het kernassortiment of de productfolders worden bepaald door financiële motieven van FaiRSupport, niet door wervingskracht.
• De Waar is een winkelconcept dat niet geslaagd is (Bijlage 3).
• Het concept van de partnerwinkel heeft geen structurele verbetering gebracht.
• De financiële situatie van FaiRSupport is zorgwekkend. FaiRSupport heeft in 4 jaar een negatief eigen vermogen van € 702.000 opgebouwd (Bijlage 4).
• Bedrijfseconomisch is FaiRSupport enerzijds te groot (24 medewerkers) om door 12.500 vrijwilligers opgebracht te kunnen worden, en anderzijds te klein om twee merken (Wereldwinkel en Waar) in de lucht te houden.

Landelijke Vereniging van Wereldwinkels

• De Wereldwinkels en importeurs worden niet of nauwelijks gehoord door de beleidsbepalers. Ondanks dat het bestuur spreekt over 'samen', 'open dialoog' en 'inspraak', krijgen de leden alleen al genomen besluiten gepresenteerd. Er mogen
  vragen worden gesteld, maar de gezamenlijk optrekkende beleidsbepalers (directeuren, bestuur en raad van toezicht) zorgen er continu voor dat ze een flinke informatievoorsprong hebben op hun gesprekspartners waardoor een gelijkwaardige
  dialoog niet mogelijk is.
• De wijze waarop directeuren, bestuur en raad van toezicht omgaan met hun plannen doet recht aan de term "tunnelvisie". Ondanks de storm van – veelal gerechtvaardigde – kritiek die opgestoken is wordt onverdroten verder gegaan. Zelfreflectie lijkt men niet te kennen en ze beroepen zich erop dat ze het beste met de onwetende leden voorhebben en dezen zullen leiden in deze – uiteraard moeilijke en emotierijke periode – want veranderingen gaan met weerstand gepaard. Vanuit deze almacht denkt het bestuur zich veel te kunnen permitteren (Bijlage 5).
• Er wordt onjuiste of onvolledige informatie verstrekt. Het bestuur verzwijgt de waarheid over het eigen vermogen van FaiRSupport in de verenigingsraad van juni 2011. Ook wordt regelmatig de waarheid zodanig "aangepast" dat er de facto sprake is van misleiding (Bijlage 6).

Gevolg van de ontwikkelingen is dat de laatste jaren steeds meer Wereldwinkels stoppen. Of ze gaan zelfstandig verder. Nieuwe initiatieven worden door FaiRSupport niet gestimuleerd. De landelijke dekking staat hierdoor steeds meer onder druk. Ook worden
importeurs genoodzaakt te reduceren in hun assortiment of, erger, hun deuren te sluiten. Daarnaast zorgt het verspelen van veel goodwill ervoor dat het toekomstplan, zoals gepresenteerd door Koelewijn, nooit zo breed gedragen zal worden als nodig is om het
succesvol te maken (zoals door Albert Koelewijn benadrukt op de informatieavond van 17 oktober 'zal dit plan alleen werken als iedereen de schouders eronder zet'). Helaas is er ook inhoudelijk veel aan te merken op het toekomstplan.

Het toekomstplan van de Landelijke Vereniging en FaiRSupport
Dit plan bestaat uit drie documenten. Toekomstvisie 111017, Samen Ondernemend en het Businessplan Koelewijn.
Het plan bevat goede elementen, maar methodologisch rammelt het aan alle kanten. De SWOT-analyses missen realiteitszin. Voor tal van aannames ontbreekt een onderbouwing. Argumenten voor een toekomstige fusie worden niet gegeven, argumenten voor een
algemene ledenvergadering evenmin. De verwachte 25% omzetstijging in 5 jaar is simpelweg gebakken lucht.

Het plan is bovendien gebouwd op twee fundamenteel onjuiste uitgangspunten:

• De focus is verlegd van de eerlijke handel naar een commercieel succesvolle winkelketen.
• Het falen van FaiRSupport wordt niet erkend. Integendeel, de hele sector wordt in het plan dienstbaar gemaakt aan FaiRSupport.

Wat zijn de gevolgen als het plan wordt uitgevoerd?

Gevolgen voor producenten en importeurs
Door de principes in het toekomstplan, waarbij schaalvergroting en kernassortiment nog meer voorop staan, zullen importeurs beperkt worden in het aangaan en behouden van relaties met producenten. De trend die gaande is om afscheid te nemen van de
allerkleinste producenten (die immers nu al niet de schaal kunnen leveren die FaiRSupport wenst voor de partnerwinkels) wordt versterkt en importeurs zullen nog meer huiverig zijn om een nieuwe een-op-een relatie aan te gaan met een kleine producent omdat het ondernemersrisico te groot wordt. Sowieso is te verwachten dat de individuele relatie met een producent niet meer de focus zal zijn, want dat wordt te kostbaar voor de importeurs. Importeurs zullen van "helpen ontwikkelen van producenten" overgaan op wat "shoppen" wordt genoemd: gewoon inkopen bij een producent die als fair trade te boek staat. Door deze drie bewegingen zullen de kleinste producenten geen markttoegang meer hebben. Dit druist in tegen de beginselen waarom Wereldwinkels in de eerste plaats zijn opgericht. Daarnaast is te verwachten dat de kleinere importeurs, die ook vaak de een-op-een relatie met producenten onderhouden, niet de schaal zullen kunnen leveren die FaiRSupport vraagt, en zullen omvallen.

Gevolgen voor Wereldwinkels
Door het wegvallen van producenten, het omvallen van (kleinere) importeurs en door de centrale inkoopverplichtingen zal het assortiment in Wereldwinkels verschralen. Klanten worden aldus geconfronteerd met minder keuze en daarnaast met de hogere prijzen die FaiRSupport voorstaat (en afdwingt door de hogere fee), en zullen de Wereldwinkel de rug toekeren. Daarnaast zal door de toename van het randassortiment (25% en 40%) het merk Wereldwinkel verwateren. Dit doet afbreuk aan de goede naam van de Wereldwinkel en leidt naar verwachting ook tot klantverlies.
Door de weglopende klanten zal over de hele linie de omzet dalen. Dalende omzetten betekenen dalende inkomsten voor Wereldwinkels. Dat, gevoegd bij de toegenomen financiële verplichtingen aan FaiRSupport zal het voor nog meer Wereldwinkels onmogelijk maken om de financiële exploitatie rond te krijgen. Steeds meer winkels zullen de deuren sluiten. Tegelijkertijd wordt de autonomie van de Wereldwinkel ingedamd door de centrale inkoop. Dat zal leiden tot minder het gevoel hebben van een "eigen toko" hebben. Verminderde motivatie bij de drijvende krachten van de Wereldwinkels is het gevolg, ook dat zal sluiting van winkels tot gevolg hebben.

Gevolgen voor de gehele sector
De sluiting van Wereldwinkels zal verdere gevolgen hebben voor importeurs die afzetmarkt verliezen, en zo ontstaat het doemscenario van een neerwaartse spiraal, waarin deze negatieve effecten in alle schakels van de keten (producenten, importeurs, winkels) elkaar zullen versterken, en zo kunnen leiden tot een spoedige neergang van de sector. Het 'zetje' om deze negatieve spiraal in gang te zetten wordt onzes inziens gegeven als dit toekomstplan door de Landelijke Vereniging zal worden uitgevoerd.

Conclusie
Wij zullen ons besluit tot opzegging niet herzien en hebben dat inmiddels aan de Landelijke Vereniging laten weten.

Wij hechten aan solidariteit. Solidariteit staat aan de basis van de eerlijke handel. Het is dan ook met pijn in het hart dat wij onze analyse en onze conclusie met collega wereldwinkeliers delen. Maar de verwachte ernstige gevolgen van het toekomstplan en de
tunnelvisie van directeuren, bestuur en raad van toezicht laten ons geen keus.

Wereldwinkels die overwegen een vergelijkbaar besluit te nemen verwijzen wij naar Bijlage 7.

We overleggen op dit moment met andere Wereldwinkels om een nieuwe gezamenlijke vereniging op te richten. Het welzijn van de fair trade producenten geeft ons blijvend inspiratie en bestaansrecht.

Bestuur en coördinatoren Wereldwinkel Groningen
20 november 2011

Voor reacties is het aparte e-mail adres beschikbaar: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien. . Alle mails worden beantwoord. Als daarom verzocht wordt nemen we ook telefonisch contact op. Deze tekst is eveneens geplaatst op www.wereldwinkelforum.nl.

Bijlage 1

Wereldwinkels zijn een sterk merk
In onderstaande grafiek is de jaarlijkse omzetontwikkeling t.o.v. het vorige jaar van Wereldwinkels afgezet tegen een zogeheten "benchmark".

Deze benchmark is het gewogen gemiddelde van enkele CBS-reeksen voor vergelijkbare winkels die gespecialiseerd zijn in food en in non-food.

De conclusie is positief. Gemiddeld doen Wereldwinkels het jaarlijks 2,1% beter qua omzetontwikkeling dan vergelijkbare winkels.

Ook lijken Wereldwinkels ietwat vertraagd te reageren op de economische crises.De neergang van 2003 is bij Wereldwinkels in 2005 zichtbaar, die van 2008 in 2010. Ook dat wijst op een robuuste sector.

Bijlage 2

33% omzetstijging voor producenten in 5 jaar
Dat is de in het bedrijfsplan opgenomen doelstelling van FaiRSupport. Er is destijds bewust voor een kwantificeerbare doelstelling gekozen. Verder is het een doelstelling voor producenten, dus inflatie werd in het bedrijfsmodel uitgezuiverd. Het moest gaan om een
reële stijging.

Wat is ervan terecht gekomen?

In het volgende staatje zijn de omzetten van Wereldwinkels en Fair Trade Shops / Waar weergegeven. Het gaat om cijfers inclusief BTW.

Ten opzichte van 2006 (het peiljaar voor FaiRSupport) is in kolom A de index opgenomen.

Rekening houdend met inflatie ontstaat in kolom D het reële beeld.

Voor 2011 wordt een inflatie van 2,7% verwacht, mogelijk komt ook de omzetstijging van Wereldwinkels en Waar op ongeveer hetzelfde percentage uit.

Resultaat FaiRSupport
De balans na 5 jaar FaiRSupport is – met de nihil-aanname voor 2011 – geen 33% omzetstijging, maar een schamele 2% (namelijk 1,6%).

Opgemerkt zij dat in deze opstelling de Waar winkels voor 100% zijn meegeteld.
Uit Bijlage 3 blijkt dat dit tot een overschatting van de fair trade omzet leidt.
Gecorrigeerd voor het fair trade percentage van Waar is er feitelijk sprake van een daling na 5 jaar: -/- 3%.

Bijlage 3

Waar
Hieronder is de omzetontwikkeling weergegeven van de 5 Fair Trade Shops die per 1 januari 2007 zijn overgenomen door FaiRSupport. Het gaat om de winkels in Amsterdam, Utrecht, Nijmegen, Den Haag en Haarlem. In 2008 en 2009 zijn deze winkels
omgebouwd naar Waar.

Een nieuw winkelmodel hoort jaarlijkse groeipercentages te scoren in de sfeer van 24, 16, 8, 4 en 2 procent. In de grafiek is duidelijk zichtbaar dat zulke cijfers bij Waar niet gehaald zijn. De omzet is na de ombouw zelfs gedaald.

Fair trade omzet in Waar
In de verenigingsraad van november 2008 is instemming met een experiment Waar gevraagd, voor 3 jaar (2009 tot en met 2011). Het belangrijkste argument voor het toestaan van 40% ander assortiment was dat door de verwachte omzetgroei ook de fair trade omzet zou toenemen. Immers, 60% van veel is meer dan 100% van weinig.

In onderstaande grafiek is de fair trade omzet in de Waar weergegeven. Uitgegaan is van een percentage van 85% fair trade omzet in 2006, toen de winkels nog Fair Trade Shops waren. Naar mededeling van FaiRSupport is het huidige percentage fair trade omzet 60%, doch FaiRSupport publiceert ook hierover geen cijfers. Onzes inziens zal het percentage eerder 50% zijn. Voorzichtigheidshalve is in de grafiek voor 2010 uitgegaan van 55%.

Bijlage 4

A. Financiële resultatenrekening FaiRSupport

Uit de op extranet geplaatste documenten is het volgende overzicht af te leiden.

Resultaat
Het eerste wat opvalt bij bestudering van de cijfers is dat er elk jaar met verlies gedraaid is. Ondanks een genereuze bijdrage van ICCO, van € 1.850.000 (bedoeld als dekking van de aanloopverliezen) heeft FaiRSupport na 4 jaar een eigen vermogen van minus
€ 702.000 opgebouwd. ICCO geeft nog eenmaal, in 2011, € 150.000, daarna is de bijdrage voorbij.

De financiële situatie van FaiRSupport kan als zeer zorgwekkend gekarakteriseerd worden.

De slechte cijfers zijn te herleiden tot twee grote kostenposten:

• Eigen Waar winkels
• Personeelskosten

Eigen Waar winkels
Per 1 januari 2007 nam FaiRSupport de (toen) vijf Fair Trade Shops over van Fair Trade Original (FTO). De bedoeling was dat deze omgebouwd zouden worden naar een nieuw concept, waarvan er 15 stuks in 5 jaar zouden komen, en allemaal franchise. Van de zeven Waar op dit moment zijn er echter slechts twee nog franchise (Rotterdam en Utrecht), de andere Waar winkels drukken op de exploitatierekening van FaiRSupport. In 2008 en 2009 zijn de vijf Fair Trade Shops omgebouwd naar Waar.
Uit het overzicht blijkt dat toen ook de verliezen begonnen. In 2010 moest er zelfs veel geld bij. Ze draaien met verlies.

Het verlies is nog groter dan uit deze cijfers naar voren komt. Op het moment van overname draaiden de Fair Trade Shops ook al enige jaren met verlies. FTO betaalde daarom voor de overname een zogenaamde badwill (het tegengestelde van de meer bekende goodwill). Deze badwill valt jaarlijks vrij. Deze vrijval is in deze cijfers verwerkt. Zonder deze vrijval zou het resultaat op de eigen Waar winkels nog € 86.000 negatiever zijn.

Personeelskosten
Opvallend zijn de hoge, en stijgende, personeelskosten. Begin 2009 is er een aparte afdeling voor de Waar winkels bijgekomen. Hoeveel personeelsleden FaiRSupport heeft, en hoeveel fte dat betreft, melden de jaarverslagen niet, maar volgens het organigram op extranet zijn er momenteel 24 medewerkers bij FaiRSupport.
In het bedrijfsmodel dat ten grondslag ligt aan de oprichting van FaiRSupport zouden de personeelskosten stijgen van € 779.000 (2007) naar € 892.000 (2010).

In 2010 zijn de totale exploitatiekosten aan de Waar te schatten op € 164.000 (het exploitatieverlies) en ongeveer € 300.000 à € 400.000 aan andere kosten (vooral personeelskosten). Samengevat: er moet jaarlijks ongeveer € 500.000 bij.
Zoals uit bovenstaand staatje blijkt betalen Wereldwinkels daaraan flink mee via hun fee.

Tussenconclusie 1
Wereldwinkels houden op dit moment de Waar winkels in de lucht

Opgemerkt zij dat het bestuur ervan uitgaat dat over 2011 FaiRSupport financieel ongeveer break-even zal draaien. Dat lijkt optimistisch, zeker wanneer bedacht wordt dat de bijdrage van ICCO slechts € 150.000 zal zijn, en de omzet van Waar naar verluidt op index 106 staat t.o.v. 2010.

B. Balans FaiRSupport

De verkorte jaarrekening 2010 is op extranet te vinden.

Beschouwing
Een eigen vermogen van minus € 702.000 is voor een organisatie gewoonlijk fataal. Het betekent immers dat de schulden € 702.000 groter zijn dan de bezittingen, dus dat op een gegeven moment de rekeningen niet meer betaald kunnen worden. Dat dit voor FaiRSupport geen probleem is komt enerzijds door een achtergestelde lening van ICCO van € 500.000. Maar dat alleen is niet voldoende. Het komt vooral door de cadeaubonnen. Wereldwinkels kopen cadeaubonnen bij FaiRSupport, verkopen die aan de klant, de klant betaalt er later in een (misschien andere) Wereldwinkel mee, en die Wereldwinkel vraagt het geld weer terug bij FaiRSupport. Dat duurt gemiddeld meer dan 1,5 jaar. Al die tijd heeft FaiRSupport het geld.
De waarde van de cadeaubonnen die FaiRSupport nog moet terugbetalen aan Wereldwinkels staat als schuld op de balans. Dit bedrag is € 1.652.000.

Tussenconclusie 2
Wereldwinkels houden op dit moment FaiRSupport in de lucht.

C. Verantwoordelijkheden FaiRSupport en verwevenheid FaiRSupport en Landelijke Vereniging

Verantwoordelijkheden
De stichting FaiRSupport is een stichting met het stichtingsmodel waarbij de directie ook het bestuur is. De eindverantwoordelijkheid voor deze financiële situatie ligt volledig bij de directeur. Verantwoordelijk is dus Lieke Vogels.

Toezicht
De raad van toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken. De raad van toezicht staat de directie met advies terzijde. Ook stelt ze de door de directie opgestelde plannen (begroting en werkplan) en verantwoordingen (jaarverslag en jaarrekening) vast. In de raad van toezicht hebben zitting Ruud Bakhuizen (voorzitter – tevens lid van het bestuur van de Landelijke Vereniging), Jenny Elissen, Wouter Hurts, Bouke van der Meij en Henk Gianotten. De voorzitter van de raad van toezicht is een bestuurslid van de Landelijke Vereniging.

Stichtingsraad
De stichtingsraad houdt de vinger aan de pols vanuit de branche. De stichtingsraad benoemt en ontslaat de leden van de raad van toezicht. De stichtingsraad adviseert de raad van toezicht gevraagd en ongevraagd, maar in ieder geval over de plannen (begroting en werkplan) en de verantwoordingen (jaarverslag en jaarrekening). In de stichtingsraad zitten drie vertegenwoordigers namens de erkende importeurs (Fair Trade Original, De Evenaar, Centrum Mondiaal), een vertegenwoordiger van ICCO en vijf bestuursleden van de Landelijke Vereniging. In de stichtingsraad heeft het bestuur van de Landelijke Vereniging dus de meerderheid.

Gezamenlijke vergaderingen
In de samenwerkingsovereenkomst is het zo geregeld dat Huub Jansen, de directeur van de Landelijke Vereniging, de vergaderingen van de raad van toezicht met de directie van FaiRSupport bij kan wonen. Ook zit Lieke Vogels, de directeur van FaiRSupport, aan bij het bestuur van de Landelijke Vereniging.

Tussenconclusie 3
Het bestuur van de Landelijke Vereniging is volledig op de hoogte van de situatie bij FaiRSupport.

Eindconclusie
FaiRSupport is financieel in de huidige vorm niet langer levensvatbaar.

Bijlage 5

Bestuurscultuur

Een aantal voorbeelden van door directeuren, bestuur en raad van toezicht toegepaste methoden. Deze methoden zorgen ervoor dat de beleidsbepalers de regie vast in eigen hand houden, dat participatie wordt geweerd, en dat tegenstanders geen mogelijkheden
krijgen (noch informatie, noch gelegenheid tot participatie).

• Vragen om vertrouwen
  "Als bestuur kennen we uw zorgen, twijfels en vraagtekens."
• Alle communicatiemiddelen worden ingezet ten gunste van de plannen.
  Wanneer informatie eenzijdig wordt verstrekt of reclame wordt gepresenteerd als informatie is er sprake van beïnvloeding door beeldvorming. Dit lijkt intussen de standaard bij de redactie van Wereldzaken. Alleen voorstanders van partnerwinkels
  komen daar regelmatig aan het woord….
• Verslagen geven een vertekend beeld
  Zie bijvoorbeeld het verslag van de themadag 12 maart 2011, waar te midden van vijf bladzijden jubel over de nieuwe plannen de tegengeluiden in één alinea wordt afgedaan ("Na de inleiding mochten mensen reageren op de inleiding. Diverse
  Wereldwinkels kwamen aan het woord. Zij uitten hun zorgen. Over de uitdagingen, en ook over de mogelijke oplossingen").
• Successen aan zichzelf toeschrijven, falen externaliseren
  Strenge winter leidt tot slechte financiële jaarcijfers FaiRSupport 2010, aldus de penningmeester van het bestuur.
• Toepassen van overvaltechniek
  In de verenigingsraad van juni 2011 zegt het bestuur pas op de plaats te maken, maar blijkt wel een onderzoeksopdracht voor het vervolg te verstrekken aan Koelewijn. Participatie in de opdrachtformulering stelt het bestuur niet op prijs.
  Bij de presentaties op 17 oktober wordt vooraf geen informatie verstrekt, zodat wereldwinkeliers en importeurs alleen ter plekke kunnen reageren.
• Opportunistisch omgaan met thema's en opportunistisch omgaan met tijd.
  In de verenigingsraad van november 2010 is het "vijf voor twaalf" voor de producenten van gifts & living en moet er als de wiedeweerga een keurmerk komen. In het plan dat gepresenteerd is op 17 oktober 2011 komt het keurmerk helemaal niet meer voor. Is het in november 2010 nog "vijf voor twaalf", in juni 2011 maakt het bestuur rustig "pas op de plaats". Ook de fusie, die het ene moment nog urgent en essentieel is, blijkt in november 2011 zomaar een jaar te kunnen worden uitgesteld.
• Opportunistisch omgaan met toezeggingen
  De nota Samen Ondernemend kreeg in de verenigingsraad van november 2010 een karrenvracht kritiek te verduren, het werd net niet afgekeurd, maar het zou worden aangehouden om te worden aangepast na de discussiedag in maart 2011. Bij de presentatie op 17 oktober 2011 wordt dezelfde nota, volkomen ongewijzigd, opnieuw als basisstuk gepresenteerd.
• Opportunistisch omgaan met argumenten
  In het visiestuk wordt geconstateerd dat veel leden en vrijwilligers zich de laatste jaren niet herkennen in besluiten die worden genomen. Normaliter zou een bestuur zich dan de vraag stellen: "Wat doen we niet goed?" Zo niet dit bestuur. Hier gebruikt het bestuur de constatering als argument om de leden verder op afstand te zetten door de invoering van een algemene ledenvergadering.
• Optimistische beeldvorming creëren
  Over de verwachte omzetstijging over 5 jaar wordt door directeuren, bestuur en raad van toezicht de laatste maanden steeds verkondigd dat deze 18% zal bedragen. Zeker, met een goede decembermaand is alles mogelijk, maar het zal wel betekenen dat dit jaar Pasen en Pinksteren zijn samengevallen.

Bijlage 6

Bedrijfscultuur (vervolg)

Eigen vermogen FaiRSupport
Al meerdere jaren achtereen is door de verenigingsraad aan het bestuur om transparantie over de financiën van FaiRSupport gevraagd. In de verenigingsraad van juni 2011 is dit verzoek gehonoreerd. In de presentatie over de financiën van FaiRSupport wordt over het eigen vermogen gezegd geen eigen vermogen, wat in de financiële wereld gelijk staat aan ongeveer € 0 terwijl het in werkelijkheid minus € 702.000 is.
Dit geldt als een doodzonde in de financiële wereld – en daarbuiten.

Het klemt temeer

• daar het een bestuur betreft van een eerlijke handelsorganisatie, waar fair en
  transparant kernwaarden zijn
• daar het bestuur de leden op dat moment een voorstel tot fusie met FaiRSupport
  voorlegt.

Q&A Toekomstplan Wereldwinkels | versie t/m 16 oktober 2011
Deze vragen en antwoorden staan op extranet, op de pagina Toekomst. Ook hier wordt de werkelijkheid op bijzondere wijze verwoord. We illustreren dat met een aantal voorbeelden. Hieronder de officiële antwoorden van het bestuur met daarna de onzes
inziens realistische antwoorden.

Zijn erkende leveranciers op de hoogte van het toekomstplan en wat vinden ze er van?
Officiële antwoord:
Het toekomstplan is op 17 oktober ook aan de erkende leveranciers gepresenteerd. Zowel op de noodzaak voor het plan als op het plan zelf wordt verschillend gereageerd door de leveranciers. Op 17 oktober was er onvoldoende de gelegenheid om antwoord te geven op de diverse vragen over wat het plan voor de leveranciers betekent. Daarom wordt een extra bijeenkomst voor leveranciers georganiseerd op 1 november.
Realistisch antwoord:
Het toekomstplan is op 17 oktober ook aan de erkende leveranciers gepresenteerd. De leveranciers waren unaniem kritisch tot zeer kritisch. Meerdere leveranciers verlieten voortijdig ontstemd de bijeenkomst.

Waar komt de financieel onzekere situatie van FaiRSupport vandaan?
Officiële antwoord:
De financiële situatie bij FRS is al vanaf het begin bepaald niet rooskleurig en er is rekening gehouden met een negatief eigen vermogen, gedurende enkele jaren. In de jaren 2007-2009 is het budget gehaald. De onzekere situatie wordt versterkt door tegenvallende omzetten in 2010. De omzetten in 2011 zijn volgens FaiRSupport tot op heden hoopvol, maar pas aan het einde van het jaar weten ze het echt. Het (omzet)resultaat wordt vooral bepaald door het verloop van de laatste maanden van het jaar. Lagere omzetten betekenen een lagere feeopbrengst dan verwacht, terwijl de subsidie van ICCO aan FaiRSupport (2007-2011) wel zoals afgesproken per jaar omlaag is gegaan.
Realistisch antwoord:
FaiRSupport heeft aan de uitgavenkant jaarlijks doelbewust veel geld uitgegeven aan het concept Waar en aan personeelskosten. Daarnaast heeft de primaire taak om door dienstverlening en reclame de omzet met 33% te vergroten geen substantieel resultaat opgeleverd, waardoor aan de inkomstenkant geen stijging van de fee gerealiseerd is.

Welke risico's lopen de Wereldwinkels door de financieel onzekere situatie van FaiRSupport?
Officiële antwoord:
Wereldwinkels zijn zelfstandige organisaties (verenigingen/stichtingen) en hebben daarmee in beginsel een eigen dynamiek, onafhankelijk van de LVWW en FaiRSupport. Door de landelijke dienstverlening wordt een impuls beoogd te geven aan de resultaten van de winkels. Daar heeft de financiële situatie van FaiRSupport gevolgen, omdat niet voluit verder geïnvesteerd kan worden in het verbeteren van de dienstverlening.
Realistisch antwoord:
Wereldwinkels zijn zelfstandige organisaties (verenigingen/stichtingen) en hebben daarmee in beginsel een eigen dynamiek, onafhankelijk van de LVWW en FaiRSupport. Door de landelijke dienstverlening wordt een impuls beoogd te geven aan de resultaten van de winkels. Doordat FaiRSupport op dat punt gefaald heeft, waardoor de omzet van de Wereldwinkels niet gestegen is, terwijl Wereldwinkels wel de jaarlijks verhoogde fee hebben afgedragen zijn veel Wereldwinkels financieel in zwaar weer gekomen. Daarnaast lopen Wereldwinkels een aanzienlijk financieel risico doordat zij erop moeten kunnen vertrouwen dat de door de klant ingeleverde cadeaubon door FaiRSupport weer wordt vergoed. Mogelijk is FaiRSupport hiertoe op enig moment niet meer in staat.

Bijlage 7

Opzeggen en aanmelden als lid van de Landelijke Vereniging
Wereldwinkels kunnen op elk moment opzeggen als lid van de Landelijke Vereniging. Het lidmaatschap eindigt dan op 31 december van het desbetreffende jaar. De opzegging moet 4 weken voor einde van het jaar gedaan worden, dus uiterlijk 3 december.

Aan aanmelding als lid is geen termijn gebonden.
Hieronder zijn de relevante artikelen uit de statuten opgenomen.

Wereldwinkels die twijfelen over opzegging hebben ook de mogelijkheid "pro forma" op te zeggen. Een winkel kan dan ongeveer een dergelijke brief schrijven:
"Hierbij zeggen wij het lidmaatschap van de Landelijke Vereniging op. Dat betekent dat wij tot en met 31 december 2011 lid zijn. Wij behouden ons echter het recht voor, als de uitkomst van de verenigingsraad van 28 januari ons daar aanleiding toe geeft, ons weer aan te melden als lid per 1 januari 2012. Alsdan zullen wij u dat uiterlijk 1 maart 2012 mededelen."

Lid verenigingsraad
We wijzen voor de volledigheid op het volgende.

De leden van de verenigingsraad worden gekozen door de districten. De districten zijn volledig vrij in hun keuze, zij kunnen ook personen afvaardigen die verbonden zijn aan een winkel die geen lid is of zelfs personen afvaardigen die in het geheel niet werkzaam zijn bij een Wereldwinkel (Huishoudelijk reglement, artikel 14, lid 7).

Uit de statuten
Einde van het lidmaatschap
Artikel 5

1. Het lidmaatschap eindigt:
   1. wanneer de organisatie, welke lid is, ophoudt te bestaan;
   2. door opzegging door het lid;
2. ….
3. Opzegging van het lidmaatschap door het lid of door de Vereniging kan slechts geschieden tegen het einde van het verenigingsjaar en met inachtneming van een opzeggingstermijn van vier weken. Het lidmaatschap kan echter onmiddellijk worden beëindigd indien van de Vereniging of van het lid redelijkerwijs niet gevergd kan worden het lidmaatschap te laten voortduren.

Hallo Leiden, hier is Schijndel,

In de tijd van de transformatie kregen wij het al benauwd, de investeringen, maar ook de toon, deden ons besluiten om als "Wereldwinkel" verder te gaan. Ik neem aan dat jullie weten dat dat geen beschermde naam is. Als slagzin hanteren wij: "van en voor iedereen".

Hoewel wij op de site, en iedereen die het horen wil, mededelen dat we geen lid zijn, is bijna niemand daarvan op de hoogte. Niemand heeft daar moeite mee, niet de vrijwilligers, de donateurs niet, de klanten niet. En als we het uitleggen op onze manier bewonderen ze ons zelfs nog meer.

Het staat ook niet in de weg om Fairtrade Gemeente te worden: Schijndel werd onlangs de "Eerste Brabantse Fairtrade Gemeente."

Wereldwinkels waren in eerste instantie eigenlijk actiegroepen (1968, Dik Scherpenzeel) Middel: Je verkocht producten om (Doel) een verhaal te kunnen vertellen (onrechtvaardige wereldhandel) Meer dan 20 jaar geleden werden doel en middel al verwisseld. Je verkóópt vooral, want goede omzetcijfers zijn goed voor de producenten (en hun families) De voorlichting/informatie blijft achterwege. Nu anno 2011 komt de vraag:"Eerlijke wereldhandel, wie wordt er het meest beter van?"

Hopelijk is de Landelijke Vereniging zijn roots niet vergeten.

En jullie ..... succes !

Tot meer uitwisseling bereid, met solidaire groeten,

Peter v.d. Hoogenhof (op persoonlijk titel)

39 jaar wereldwinkelwerk

Bovenstaande is een reactie op "opzegging lidmaatschap WW Leiden":

"Beste Wereldwinkeliers en importeurs,

Wereldwinkel Leiden heeft vandaag het lidmaatschap van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels opgezegd.  Wij maken daarbij gebruik van de statutaire mogelijkheid om dit tot vier weken voor het einde van het kalenderjaar (dus tot 3 december) kenbaar te maken.

In een gezamenlijk schrijven heeft ons district aangegeven zeer zwaar te hechten aan haar 10‑Puntenplan, een tiental punten die het wezen van Eerlijke Handel vormgeven en de onderlinge relaties bepalen.
Hoewel de voorliggende plannen van de Landelijke Vereniging nog niet definitief zijn, komt daarin ook na de verschillende aanpassingen helemaal niets terug van dat 10‑Puntenplan, en er is ook geen enkele aanwijzing dat dit alsnog zal gebeuren.

Wij verwijten de Landelijke Vereniging en FaiRSupport dat zij onze idealen ten aanzien van Eerlijke Handel verkwanselt.  Onderdeel van onze oorspronkelijke doelstelling, te weten werkgelegenheid en daarmee een eerlijk inkomen creëren in de Derde Wereld, is in de plannen verworden tot middel om de medewerkers van FaiRSupport te voorzien van een overdreven belegde boterham en het ongeremd optuigen van de eigen organisatie.  De vrijwilligers van onze winkels en de importeurs die zich inzetten voor de Derde Wereld, alsmede de producenten in die Derde Wereld, worden misbruikt ten behoeve van de eerste wereld, de wereld op z'n kop!

Een motie van wantrouwen zou alleen de positie van het bestuur van de Landelijke Vereniging raken en naar alle waarschijnlijkheid geen effect meer hebben op de ingeslagen weg.  Het probleem is dat wij helemaal geen vertrouwen meer hebben in de personen die momenteel het bestuur en de directie van de Landelijke Vereniging en de top van FaiRSupport vormen.

Dit totale gebrek aan vertrouwen heeft er toe geleid dat wij helaas hebben moeten besluiten om de Landelijke Vereniging te verlaten.
Deze stap is mede ingegeven door het feit dat wij wèl geven om alle, vooral ook kleine, producenten en importeurs, en de goede relaties met deze partijen willen behouden.
Daarnaast hopen wij ertoe bij te dragen dat er ook ruimte blijft voor de allerkleinste winkels, die in de voorgenomen plannen worden opgeofferd, terwijl ook die winkels met hart en ziel een bijdrage leveren aan Eerlijke Handel.

Eventuele reacties graag naar Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Bestuur Stichting Wereldwinkel Leiden"

Beste Wereldwinkeliers en importeurs,

Wereldwinkel Leiden heeft vandaag het lidmaatschap van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels opgezegd.  Wij maken daarbij gebruik van de statutaire mogelijkheid om dit tot vier weken voor het einde van het kalenderjaar (dus tot 3 december) kenbaar te maken.

In een gezamenlijk schrijven heeft ons district aangegeven zeer zwaar te hechten aan haar 10‑Puntenplan, een tiental punten die het wezen van Eerlijke Handel vormgeven en de onderlinge relaties bepalen.
Hoewel de voorliggende plannen van de Landelijke Vereniging nog niet definitief zijn, komt daarin ook na de verschillende aanpassingen helemaal niets terug van dat 10‑Puntenplan, en er is ook geen enkele aanwijzing dat dit alsnog zal gebeuren.

Wij verwijten de Landelijke Vereniging en FaiRSupport dat zij onze idealen ten aanzien van Eerlijke Handel verkwanselt.  Onderdeel van onze oorspronkelijke doelstelling, te weten werkgelegenheid en daarmee een eerlijk inkomen creëren in de Derde Wereld, is in de plannen verworden tot middel om de medewerkers van FaiRSupport te voorzien van een overdreven belegde boterham en het ongeremd optuigen van de eigen organisatie.  De vrijwilligers van onze winkels en de importeurs die zich inzetten voor de Derde Wereld, alsmede de producenten in die Derde Wereld, worden misbruikt ten behoeve van de eerste wereld, de wereld op z'n kop!

Een motie van wantrouwen zou alleen de positie van het bestuur van de Landelijke Vereniging raken en naar alle waarschijnlijkheid geen effect meer hebben op de ingeslagen weg.  Het probleem is dat wij helemaal geen vertrouwen meer hebben in de personen die momenteel het bestuur en de directie van de Landelijke Vereniging en de top van FaiRSupport vormen.

Dit totale gebrek aan vertrouwen heeft er toe geleid dat wij helaas hebben moeten besluiten om de Landelijke Vereniging te verlaten. 
Deze stap is mede ingegeven door het feit dat wij wèl geven om alle, vooral ook kleine, producenten en importeurs, en de goede relaties met deze partijen willen behouden.
Daarnaast hopen wij ertoe bij te dragen dat er ook ruimte blijft voor de allerkleinste winkels, die in de voorgenomen plannen worden opgeofferd, terwijl ook die winkels met hart en ziel een bijdrage leveren aan Eerlijke Handel.

Eventuele reacties graag naar Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Bestuur Stichting Wereldwinkel Leiden

Onderstaande tekst staat al op het internet op LinkedIn bij de Fair Trade group. Daar staan interessante discussies, waaraan ik soms ook wat inbreng.

2011.ix.mid How do you feel about TFUSA/FTUSA leaving FLO? Is it relevant to you? Will it change the way you or your organization approach fair trade? Pros? Cons? Opinions? 1 month ago.

I'm sorry not having time upto now following this discussion. Since I - as 1970-cofounder of the dutch worldshops movement - experienced that personal interests have sometimes? / often? great weight in actions. Tiffany Tompkins comments "the worst organization I have ever worked with. Ego driven" should be eye-openers for everyone. In our actual Netherlands situation similar problems have devastating effect on the movement. Fair Trade Original and Fair Support are leaving the standards by forbidding local policies and imposing a new "marketing mix" of 40% not-FT-assortment. And they try to eliminate many of the importing companies. E.g. they replaced the longstanding incense-importer MIRA with a new incensemark, that is traded by an unknown chain of intermediaries. The whole policy is driven by desire to reach near-oligopoly. With - of course - more profits for directors and highpaid staffmembers, directly or indirectly. Already some 40-50 local shops have discontinued their membership! The group of importing organisations are in serious problems as their turnover is mostly at minimal level. It seems that this crisis is not yet known at the international level. I'll have to comment more later. Enschede, 15-11-2011.

Jan Velterop

Beste Wereldwinkel Rosmalen, jullie zijn een van die partner winkels die sinds de samenwerking met fair support verschillende kleine producenten niet meer steunen en naar de poppen van fairsupport dansen. Waarom heeft u de inkopen bij kleine importeurs gestaakt????Waarom willen uw vrijwilligers zo dadelijk nog pallets vol met spullen verkopen waarvan ze niet meer weten waar ze vandaan komen?? Waarom laat u de kleine producenten uit het zuiden vallen en durft u nog steeds over uw missie te praten??
En waarom mag dit niet openbaar gemaakt worden??
Het is beter dat u stopt met dromen en dat u de werkelijkheid onder ogen ziet en dat u erkend dat u binnenkort alleen nog maar een comercieele organisatie aan het supporten bent. Als u de eerlijke handel een eerlijk hart toe draagt dan gaat u vanaf morgen de importeurs steunen die met fairsupport geen zaken doen, want dat zijn de importeurs die kleine producenten ondersteunen en zich geen kortingen kunnen permiteren.

Jeff

Bovenstaande is een reactie op:

"Missie.
Als het ons werkelijk begonnen is om de missie die in (bijna) al onze winkels onder de aandacht van het publiek wordt gebracht, kan het niet goed zijn om zó negatief te praten en denken over mensen die zich inzetten voor het belang van de producenten: helpen aan de opbouw van een menswaardig bestaan. Waarom zo weinig vertrouwen in elkaar? Iedereen doet toch zijn best! Hou op met deze site, denk positief, samen onze schouders eronder, dan komen we veel verder.
Naïef? Zal wel, maar ik blijf dromen over een betere wereld!
Gerrit Mol
vrijwilliger Wereldwinkel Rosmalen"

Jammer dat bij de site van RedEerlijkeHandel.nl nergens is aangegeven wie deze site in het leven heeft geroepen. Het lijkt me dat er personen uit het leverancierskamp initiatiefnemers zijn, maar wat minder anonimiteit is wel gewenst.
Kan die duidelijkheid alsnog gegeven worden?
Met vriendelijke groet,
Harry Mossink
(wereldwinkel Amersfoort )

Beste John (en andere lezers)
Zoals al aangegeven ben ik absoluut voorstander van een stevige en inhoudelijke discussie over onze toekomst.
Alleen: niet op dit openbare forum. De reden daarvoor heb ik gegeven; dat was nou net mijn oproep.
Vandaar dat ik op deze plek ook niet inhoudelijk op je reactie zal ingaan.
Met vriendelijke groet,

Jan Rietjens
Voorzitter Wereldwinkel Weert

Deze site was niet nodig geweest als er altijd een open discussie was gevoerd. Dat is helaas niet mogelijk met deze twee organisaties die er alles aan doen en gedaan hebben om vooral geluiden van medestanders te laten horen. Er was nauwelijks ruimte voor kritiek en duidelijke antwoorden werden niet gegeven. Kijk ook maar eens naar de vergaderverslagen van de laatste jaren. Dat LVWW niet zonder subsidie kan overleven is helemaal van de gekke, waar gaat het geld dan aan op wat door wereldwinkels en importeurs bij elkaar wordt gebracht?

John

Missie.
Als het ons werkelijk begonnen is om de missie die in (bijna) al onze winkels onder de aandacht van het publiek wordt gebracht, kan het niet goed zijn om zó negatief te praten en denken over mensen die zich inzetten voor het belang van de producenten: helpen aan de opbouw van een menswaardig bestaan. Waarom zo weinig vertrouwen in elkaar? Iedereen doet toch zijn best! Hou op met deze site, denk positief, samen onze schouders eronder, dan komen we veel verder.
Naïef? Zal wel, maar ik blijf dromen over een betere wereld!
Gerrit Mol
vrijwilliger Wereldwinkel Rosmalen

Beste mensen

Ik wil jullie allemaal oproepen de discussie niet in de openbaarheid, dwz niet over het internet te voeren.
Wij staan inderdaad voor belangrijke en fundamentele keuzes, keuzes die onze gezamenlijke toekomst zullen bepalen.
De afwegingen die gemaakt worden roepen dan ook veel reacties en emoties op, begrijpelijk want FaiRTrade gaat ons allemaal aan het hart.

Momenteel praten we over plannen, denkrichtingen. OK soms al aardig concreet, maar nog geen van allen definitief. Finale besluiten zijn nog niet genomen.

Zolang de besluiten nog niet zijn uitgekristalliseerd of definitief zijn ga je daar m.i. niet mee naar buiten, maar discussieer je daar binnenskamers over.

Het is geenszins mijn bedoeling te suggereren om wat dan ook “onder de mat” te schuiven, neen ik geloof oprecht dat een discussie via de media, ruimte laat voor misverstanden, polariseert en dus onze FaiRTrade zaak geen goed doet.

Voor we het weten heeft het zorgvuldig opgebouwde FaiRTrade imago van de Wereldwinkels onherstelbare schade opgelopen.

Bovendien kan het mensen weerhouden om op andere, besloten, fora vrijuit hun mening te geven als zij moeten vrezen dat de stukken van deze besloten sites op openbare sites gepubliceerd kunnen worden.
.
Vandaar mijn oproep: laten we de discussie stevig en fundamenteel voeren, maar wel binnenskamers.

Jan Rietjens
Voorzitter Wereldwinkel Weert

Hallo Iedereen,

Dag Allemaal,

Het verbaast mij niets, ik heb al zo vaak gezegd, probeer van Fair Support af te komen.

Het kost ieder jaar voor de winkel 4.000 euro en met moeite doen ze ook nog een klein beetje.

Ik steun jullie (heb al vaker op de barricade gestaan).

Groetjes. Een teleurgestelde vrijwilliger.

Bedankt voor je verslag.
100% mee eens, maar dat had je wel van ons verwacht.
Wij (meestal ik) doen presentaties en ons sterke punt is 'inderdaad de eerlijke handel' .
Kleine producenten, certificatie, controle daarop etc. Als dit alles door gaat, ben je toch niet meer geloofwaardig.
Ook wij gaan hier heus niet in mee, maar dat hebben we wel eens aangegeven.

Ha allemaal,

Na dit gelezen te hebben ben ik blij dat onze beslissing om te stoppen al genomen was.

Misschien lijkt het erger dan het is en gaat dit de enige manier worden om door te kunnen gaan met FT handel maar mij bekruipt toch het gevoel dat hier een onfris plan achter steekt.

Met name door het gebrek aan financieel inzicht. Ik kan me niet voorstellen dat de WWwinkels hiermee gaan instemmen.

Ik kan mij wel voorstellen dat deze richting voor mensen die al jaren uit overtuiging in een WWinkel werken, zich besodemieterd voelen en als zoiets doorgaat: de klant natuurlijk ook!

“Dit is wel FT en dat iets minder”. Hoe wil je dan nog geloofwaardig overkomen?

Het is gelukkig onze zorg niet meer maar het legt wel een smet op datgene waarin wij geloofd hebben.

Groet, Mariek - vrijwilliger WW Ter Apel

Bedankt voor de verslagen en de brief over 17 oktober.

Diep en diep treurig hoe de "geestelijke en emotionele nalatenschap" - waar ik mede aan het begin gestaan heb -  hier de afgrond in gewerkt wordt.

Ik heb al eerder van enkele importeurs het nodige gehoord; een heeft al opgezegd, ondanks de omzetverliezen die dat meebrengt.

Ik denk dat er niets anders opzit dan dat de combi FS-LVWW stopt en er een totaal nieuwe struktuur gevormd wordt. Op basis van een soort "Charter" met collegiale checks, zoalsook in de wetenschap gewerkt wordt. En bv in het Open Access-circuit, waarmee ik affiniteit heb, omdat mijn volle neef Jan daarin zijn sporen heeft verdiend als uitgever.

Ik wil er nog de nodige woorden aan wijden op mijn eigen website www.molletje.nl en bij de Fair Trade groep op LinkedIn.

Heeft het verslag nog deels iets vertrouwelijks of kan iedereen vrijuit hierover zijn meningen spuiten?

Sterkte voor jullie, ik blijf graag op de hoogte en als ik wat kan doen zeg het maar. Groeten, Jan Velterop (n.a.v. de vraag of zijn reactie geplaatst mocht worden: "Mijn naamsvermelding stel ik op prijs, want ik hoef voor niemand bang te zijn....")

Nog even het verslag van Groningen van de 17e gelezen.

Gaan ze nu weer dezelfde fout maken? aannames over omzetgroei die nergens op gebaseerd is dan op het rijk rekenen om op die manier de plannen uit te kunnen voeren. Succesverhalen hoor je wel, maar de mislukkingen niet. Die zijn er meer dan ze iedereen willen laten geloven. Het is weer een en al bla bla.

Centraal inkopen, welke inporteurs kunnen nog flinke kortingen geven?ik ken er geen, degene die wij spreken willen niet mee doen en kunnen hun hoofd net boven water houden. Huub Janssen geeft ook nog aan dat het niet alleen om grote producenten gaat, maar refereert wel aan 2 x 10.000 zeepsteen beeldjes. Willen we die kant op met dergelijke aantallen? Kleine producenten, die onze hulp het hardst nodig hebben blijven achter. Vaak kunnen zij slechts enkele honderdtallen maken.

Ook in dit verhaal zie je weer hoe de vereniging onze idealen verkwanselt. (met hulp van ICCO, die waarschijnlijk niet beter weten.)

Eerlijke handel wordt te grabbel gegooid door mensen die meer met hun eigen baan bezig zijn dan met fairtrade.

Vraag maar eens naar de salarissen van de directies van LVWW en fairsupport. Dan wordt het meteen duidelijk. 22 mensen in dienst van Fairsupport, hoezo verliesgevend, kan toch niet anders. Er zijn maar weinig wereldwinkels met betaalde krachten, dat is niet voor niets zo.

De subsidies vallen weg en de LVWW kan zo hun taak niet meer uitvoeren. Dan wordt het toch echt tijd om deze taak eens nader te bekijken en wat er dan met alle Fee's gebeurd is.

Een zeer teleurgestelde vrijwilligster.

17/10/2011 Presentatie aan Wereldwinkeliers in Culemborg van de plannen van de Landelijke Vereniging en FaiRSupport

Verslag van WW Groningen

DOWNLOAD VERSLAG ALS PDF-FILE >

Impressie van de bijeenkomst, 17 oktober 2011, 19.00-20.35 uur in Culemborg, waarin de Landelijke Vereniging en FaiRSupport hun toekomstplannen presenteren aan Wereldwinkeliers.
Eerder op de dag, van 17.30-18,30 uur, zijn op dezelfde locatie de plannen gepresenteerd aan de erkende importeurs, vertegenwoordigd door ongeveer 35 personen.

WW Groningen heeft na de opzegging op uitnodiging van Landelijke Vereniging en FaiRSupport op 6 oktober in Culemborg met deze organisaties gesproken. Daarbij is aan WW Groningen verzocht de opzegging te heroverwegen op basis van de nieuwe toekomstplannen. Mede daarom is WW Groningen aanwezig.

Aanwezig zijn:
• Mariet van Amstel van Schuttelaar en Partners
• Albert Koelewijn van Koelewijn en Partners

van FaiRSupport in een officiële rol
• Lieke Vogels – directeur
• Wouter Hurts – lid raad van toezicht
• Bouke van der Meij – lid raad van toezicht
(en diverse medewerkers zoals Gerdien Boers, Rob Boijmans, Annelies Loog, Ron van Vliet
en Douwtje de Vries)

van de Landelijke Vereniging
• Huub Jansen - directeur
• Mirjam van 't Veld – voorzitter bestuur
• Simon Zuidema – lid bestuur
• Lars Moratis – lid bestuur
• Annemarie Zilverberg – lid betuur
(en diverse medewerkers zoals Francien van Eersel en Liesbeth van 't Ende)

en ongeveer 60 wereldwinkeliers, waaronder voor WW Groningen:
• Myrte Gosen – voorzitter
• Renze Torensma - secretaris
• Albert Hebels – penningmeester (verslag)

Een voorbehoud bij dit verslag: mogelijk is niet van alle sprekers de juiste naam of hoedanigheid vermeld.

Opening
Mariet stelt zich voor als presentator, en verzoekt over de toekomst te praten en niet over het verleden. (iets wat in de hieraan voorafgaande presentatie aan de importeurs waarschijnlijk niet gelukt was)
(overigens vervult Mariet de rest van de avond een rol als microfoondrager - wat een medewerker van de Landelijke Vereniging of FaiRSupport ook prima had kunnen doen).

Inleiding
Mirjam (hierna in dit verslag: MvtV) leest een inleiding voor. Ze zegt het fijn te vinden dat er zo veel belangstelling is, dit is een belangrijk moment. Er wordt nu tekst en uitleg gegeven van de plannen, gebaseerd op de visie, neergelegd in Samen Ondernemend. Ze is trots op wat al bereikt is. Verandering is echter noodzakelijk, anders zijn we over 10 jaar marginaal. Allereerst heeft het bestuur, zo zegt ze, veel geluisterd het afgelopen jaar. Daarnaast zijn externe deskundigen geraadpleegd. Wat vooral opviel zijn de verschillen. Uit de mobilisatie van velen spreekt betrokkenheid.
Wat nu gezocht wordt is verscheidenheid in eenheid. Als bestuur zoeken we naar verbinding, zegt ze.
Koelewijn is een bureau met veel ervaring. Albert Koelewijn heeft gesproken met veel leden en de diversiteit van de inzichten gehoord. Hij heeft een plan gemaakt dat gelet op het huidige draagvlak en de financiën realistisch is. De uitgangspunten zijn onze droom van meer omzet, 25% meer in 2016 ten opzichte van 2010, en het besef dat het niet verder kan op de oude voet. Tegelijkertijd is een toekomst met volledige commercialisering onwenselijk, we moeten geen Blokker worden. Er is een juist evenwicht nodig tussen ideëel en zakelijk. Onze visie is een krachtige organisatie met 12.500 vrijwilligers met inzet en vakmanschap. De idealen in de winkel, inzet voor een betere wereld. Het toekomstbeeld is een gezamenlijkheid, waarbinnen elke winkel een eigen keuze maakt. In het toekomstbeeld is er de keuze voor elke winkel. En gezamenlijk inkopen als oplossing van kosten. Solidariteit en zorg voor elkaar is nodig. In die visie hoort ook meer inspraak. Nu zijn er klachten over het zich niet gehoord voelen. In de nieuwe structuur zal er – dat zult u zo dadelijk zien – daarom sprake zijn van een alv met 3 commissies.

Verder kiezen we vooralsnog voor uitstel van de fusie met FaiRSupport, zo zegt ze. Pas als FaiRSupport weer financieel gezond is komt de fusie er, daarover spreken we criteria af. Dit is enkele weken geleden besloten. In 2012 zullen we de juiste manier van samenwerken onderzoeken. In 2012 vindt ook de evaluatie van FaiRSupport plaats. De fusie kan daarna, wanneer aan criteria voldaan is, gestalte krijgen.

Wouter Hurts neemt hier het spreekstokje over. De eerste stappen van FaiRSupport waren "op krukken", zo zegt hij. Daarna volgde een trage ontwikkeling, wel groei maar te weinig. Er is veel geleerd van de tussenevaluatie van 2 jaar geleden. Dat is nog niet voldoende, komend voorjaar komt er een nieuw meetinstrument. Met de voorliggende plannen worden de ontwikkelingskansen vergroot. Fairtrade is in, dat biedt kansen. Met verdere professionalisering en integratie moet kosten inefficiency worden tegengegaan.

Presentatie
De presentatie wordt gegeven door Albert Koelewijn (hierna in dit verslag: AK). Hij gebruikt 10 sheets. De sheets worden niet uitgedeeld, en zijn later ook niet op extranet gezet. AK stelt zichzelf voor. Koelewijn & Partners heeft 15 medewerkers, hun specialisme is formules in de detailhandel. Hij is zelf een tijdje voorzitter van een Wereldwinkel geweest.

De werknaam van de nieuwe organisatie is ProFairTrade. Hij geeft eerst aan hoe de opdrachtverlening is gegaan. Hij heeft eerst een desktop-onderzoek gedaan, en stapels documenten doorgenomen. Ook is gesproken met vertegenwoordigingen van de winkelraad, Holland Zuid West, importeurs, de directies en de stuurgroep.

Hij constateert dat er verschillende stromingen zijn, met verschillende behoeftes en ideeën. Om op een hoger niveau te komen moet er intensiever worden samengewerkt, zo is zijn conclusie.
Maar volgens AK is in dit plan aan iedereen gedacht. Hij benoemt als kernbegrippen:
- intensieve samenwerking met de importeur
- cash & carry blijft
- gezamenlijk het volume verhogen
- meer vraaggericht.

Daarom is er een plan ontwikkeld met keuzemogelijkheden voor winkels. Hij licht dit toe. De kenmerken van de keuzes zijn, zo blijkt uit zijn exposé, de volgende:

Model 1
- basisconcept
- contract voor 1 jaar
- focus op maatschappelijke betekenis
- fee 3%
Dit model heeft wel dezelfde, herkenbare uitstraling. AK stelt dat het beeld (de huisstijl) van nu prima is, uniformiteit is belangrijk. Deze winkels nemen geen centrale diensten af, doen niet mee met landelijke pr, en worden door relatiebegeleiders bezocht, dit zijn getrainde vrijwilligers. AK's typering: "een winkel op eigen benen, vrijheid troef".

Model 2
- semi-professioneel concept
- contract voor 3 jaar
- focus op lokaal ondernemerschap
- fee 5%
Dit model neemt meer dienstverlening af, het neemt deel aan landelijke campagnes. Vrij invullen assortiment. Wel mogelijkheid, geen verplichting, tot meer categoriemanagement (centrale inkoop).

Model 3
- professioneel concept
- contract voor 5 jaar
- doelstelling omzet maximalisatie
- fee 7%
Dit model kent gezamenlijk promotie en gezamenlijke inkopen. En extra kortingen bij de importeurs. Het voorraadrisico wordt door de winkel en de importeur gedeeld. Inkopen gaat via voorordenen (dus er is gezamenlijk categoriemanagement). De focus in dit model is op de kracht van samen, samen met de importeurs "die dat aankunnen".
Model 3 is eigenlijk voortborduren op de huidige partnerwinkels. Eenzelfde variant, de Waar, wordt soms model 4 genoemd, maar is niet wezenlijk anders georganiseerd.

Hij verwijst naar het rapport, dat omvangrijk is. De stukken worden straks uitgereikt. Hij benadrukt betrokkenheid. De winkel is en blijft lokaal een entiteit, dat is heel belangrijk.
Elke winkel heeft zijn eigen verantwoordelijkheid, maakt zijn eigen keuze. Winkels kunnen doorgroeien, aldus AK, van model 1, naar 2, naar 3, daar zijn de contracttermijnen op afgestemd.
Hij meldt ook dat het goed is om te zeggen dat het cafetariamodel geen oplossing biedt. Dat is hier totaal niet werkbaar.

Organisatiestructuur
Dan legt hij een sheet voor met de nieuwe organisatiestructuur. Hij legt uit dat er een alv komt, waarin de importeurs geassocieerde leden zijn (ze mogen niet meestemmen), en dat veel wordt gedelegeerd naar 3 commissies. Dat zijn commissies voor inkoop en assortiment, voor marketing en reclame en voor ontwikkeling fairtrade.
En dat het geheel geleid wordt door een "directeur met visie". Hij benadrukt "met visie". De juridische fusie komt er op termijn. Voor die tijd kan er al worden samengewerkt op operationeel niveau, hij benoemt telefoon & ict, dat scheelt kosten.

Vragen
Hier vraagt Mariet om vragen. Graag kort en bondig, zegt ze, noem je naam en hoedanigheid, en zeg van wie je antwoord verwacht: Albert Koelewijn (AK), bestuur Landelijke Vereniging, of raad van toezicht FaiRSupport.

Erik Bier, verenigingsraadslid Holland Midden
- Hoe voorkom je dat een winkel van model 1 meedoet aan landelijke acties (waar ze niet voor betalen)? AK vraagt retorisch of je dat wel moet willen voorkomen, en zegt ook dat de precieze invulling nog moet plaatsvinden.
- Een huisstijl gaat 5 tot 7 jaar mee, wordt meestal in 5 jaar afgeschreven. Waarom wordt die niet meegenomen? AK geeft aan aanpassing niet nodig te vinden. 5 tot 7 jaar vindt hij ambitieus. Bij Pearl is het 10 jaar vast.
- De besluitvorming bij 2 verenigingsraden per jaar wordt traag genoemd, hoezo is er versnelling als dat 2 alv's wordt (of zelfs teruggaat naar 1 alv per jaar)? AK geeft aan dat er snel "geschakeld" kan worden, via de commissies. Hij licht toe dat de commissies daartoe verregaande mandaten krijgen. (iemand roept: drie winkelraden? is dat een verbetering?)
- AK licht verder toe dat Libris zo werkt. Het gaat om vertrouwen. Jaarplan en commissies zijn de middelen. Een cruciale basis is vertrouwen.

Peter Winden, WW Oosterbeek
- Zijn de 3 modellen winkels even stemgerechtigd? AK geeft aan dat zijn idee een maximale classificatie in twee typen is: grote winkels 2 stemmen, kleine winkels 1 stem. Verdere opdeling is niet meer praktisch. Maar het is aan de vereniging zelf om daarover te beslissen.

Kees van Uitert, WW Scheveningen
- Is er evenwicht tussen fee en mate van dienstverlening? Met andere woorden: krijgen WW voor 5% meer dienstverlening dan nu voor 4%? AK: Nee, minder dienstverlening of hooguit ongeveer dezelfde.

Roel Klaarhamer, verenigingsraadslid Utrecht 't Gooi
- Is het de doelstelling van het bestuur om met een alv de winkels meer op afstand te zetten? MvtV: Andersom. Iedereen krijgt stemrecht, er is geen vertegenwoordiging
meer.

Bart Westra, WW Amsterdam ABAL
- 25% omzetdoelstelling over 5 jaar, hoe onderbouwd en reëel is dat? Tenslotte is de hogere fee eraan gekoppeld. AK: Is haalbaar, als je maar professionaliseert! Zeker als je ziet hoe fairtrade in de markt ligt, maar het vereist wel de concretisering van alle onderdelen in de plannen, en winkels en leveranciers die professioneel werk gaan leveren.
- Hoe is dat te rijmen met een deel van de winkels in model 1? AK: Substantiële groei is zeker mogelijk. Hier mengt Simon Zuidema zich in het discours. Hij meent vanuit zijn eigen winkelpraktijk dat het goed mogelijk is, de partners bewijzen het. De rekenmodellen zijn nog niet klaar, die zitten straks bij de stukken. De groei zit met name in de hoogste modellen.
- Over de afgelopen 5 jaar zou de groei 33% zijn, dat wordt toch ook niet gehaald? Wouter Hurts geeft hierop een (lang) antwoord. De kernwoorden van zijn betoog zijn dat er 18% groei over 5 jaar verwacht wordt, dat 2010 een ongelooflijk lastig jaar was, maar dat 2011 herstel laat zien. Lieke Vogels meldt indexen voor Waar en partnerwinkels van 106 tot heden en voor getransformeerde gewone winkels van 101, allemaal op basis van via Blue Retail bij FaiRSupport bekende gegevens.
- De 25% omzetdoelstelling over 5 jaar, nogmaals, hij ziet in het antwoord van AK nogal wat slagen om de arm, vindt het bestuur 25% wel realistisch? Simon Zuidema wijst erop dat het lukt, hij noemt het succes van WW Roermond, dat naar een betere locatie verhuisde, en een omzetgroei haalde van 200%! MvtV geeft aan dat de rekenmodellen volgen. Het is zeker het streven en de ambitie. AK nuanceert "de slagen om de arm". Professionaliteit is volgens hem nodig. Het is een samenhangend geheel, waarin iedereen moet meewerken. Lieke Vogels vult nog aan dat locatie erg belangrijk is.

Theo van Meijel, WW Houten
- Wil graag de algemene opmerking maken ter ondersteuning van het voorgaande dat professionaliteit op alle fronten nodig is. WW Houten heeft op 50 m² toch maar liefst een omzet van € 220.000 gehaald, en groeit nog steeds 7% per jaar. En de inkopers werken met de gulden regel: niet 1, maar 3 of 4 van elk product.
- Hij heeft een vraag aan Erik Bier. Waarom zou het Libris model hier niet beter kunnen werken dan het huidige model? Natuurlijk is er durf voor nodig om mandaat af te staan.

rik Bier, verenigingsraadslid Holland Midden
- Stelt dat een alv geen verschil maakt met de huidige situatie. Er moeten nog steeds 2x per jaar cruciale besluiten worden genomen.

Willemijn Lammers, ICCO
- Ziet een spanningsveld tussen inspraak en het dienstverleningsmodel. Ze vraagt hoe AK het vindt dat de fusie niet doorgaat? AK zegt dat hij onderscheid maakt tussen de juridische fusie en de operationele. Besturen is juridisch, samenwerken kan eerder op praktisch en operationeel niveau. MvtV geeft aan dat op dit moment de juridische fusie
niet aan de orde is, en dat met de achterban in de toekomst criteria voor het doorgaan van de fusie zullen worden afgesproken. Dus nu wel al een operationele maar geen juridische fusie. "In de praktijk ben je samen."

Ed van Aart, WW ´s-Hertogenbosch
- Vindt het verhaal over omzetten wel héél vaag. De hele detailhandelsomzet in NL gaat omlaag. Hij zou graag een vergelijking in m² zien, dat zegt iets. En partners vormen geen eerlijke vergelijking als er ook verhuizingen tussen zitten. Hij vraagt om duidelijkheid, ook over de omzetten van Waar? MvtV noemt als pluspunt de 12.500 vrijwilligers. Echter, het wordt steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden. Ze waarschuwt. Dan kan in de komende jaren problematisch worden. (dit lijkt geen antwoord op de vraag)
- Vraagt AK wat nú de zwakke plekken van de organisatie zijn? AK zegt dat die genoemd worden in het businessplan. Daarop zijn de modellen gebouwd, het zit erin vervlochten. MvtV weidt er (opnieuw) over uit dat het werven van vrijwilligers in NL een lastige opgave is.

Hans Potters, WW Oegstgeest
- De totale omzet is nu zoiets als € 30 miljoen, zelfs met 25% erbij blijft het niche. Gifts & living bij V&D, Hema enzovoort is best een goed doel. WW horen zich echter juist te onderscheiden van massaproductie, komt dat in plannen voor? Simon Zuidema zegt dat dat juist is waar naar toe gewerkt wordt in de plannen. De vrij algemene ervaring is dat de verkoop van fairtrade food behalve bij supermarkten ook bij WW stijgt, en datzelfde kan ook bij gifts & living. V&D heeft een andere aanvoervraag, mainstream. Daar kan het, wij moeten meegroeien.
- Welke producenten zijn in staat die aantallen te leveren? Alleen toch Zuidoost Azië? Moeten we Afrika laten vallen? Simon Zuidema: We moeten kijken waar het mogelijk is, we kunnen ze ook helpen mogelijkheden te creëren in Afrika en Latijns-Amerika. Dat kan door allemaal in de keten met elkaar samen te werken. En met een soort keurmerk à la Max Havelaar voor gifts & living. Huub Jansen geeft aan dat het niet om grote producenten hoeft te gaan. Hij weidt nog verder uit door aan een gesprek met Joan Karanja te refereren waarin zij vertelde van een levering van 2 maal 10.000 zeepsteenbeeldjes uit Afrika aan Amerika – dus het is niet alleen ZO Azië waar dit
mogelijk is, aldus Huub

Myrte Gosen, WW Groningen
- Wat krijgt een winkel in model 1 voor 3%, en hoe vrij is de inkoop? AK. Helemaal vrij. De winkel krijgt het gebruik van de huisstijl, toegang tot extranet, dat soort zaken. Het precieze pakket moet nog uitgewerkt worden.
- Wat is het verschil tussen Waar en WW in model 3? AK. De verschijningsvorm verschilt, de dienstverlening erachter is dezelfde. Hij vergelijkt het met het verschil tussen een Skoda en Volkswagen: van dezelfde fabriek, met dezelfde motor.

Herman de Wolff, WW Delft, verenigingsraadslid Holland Zuid West
- De Waar winkels zijn toch eigendom van FaiRSupport, FaiRSupport loopt hierover ondernemersrisico, hoe zit dat in het plan? AK begint uit te leggen dat het voorraadrisico gedeeld moet worden tussen importeur en winkels. (AK lijkt de vraag niet goed te begrijpen)
- Herman licht zijn vraag toe. Dan antwoordt AK dat z.i. de eigen winkels eruit moeten, hooguit 1 of 2 erin, maar meer voor testen en zo. (iemand roept: er zijn er nu 5 eigen)

Bart de Jong, WW Sassenheim, verenigingsraadslid Holland Zuid West
- Hij ziet een primair probleem van financiële aard: geen externe financiering meer voor de Landelijke Vereniging en het aflopen van de subsidie voor FaiRSupport. Hij denkt dat er in de personeelskosten gesneden moet worden. Hoe zit dat in de plannen verwerkt? AK geeft aan dat het zeer relevante vraagstukken zijn. MvtV stelt (zonder te realiseren hoe dubbelzinnig haar woorden zijn) "we moeten een balans met elkaar vinden". Er is nog wat tijd voor nodig. Ze kondigt aan de criteria voor de fusie voor te leggen, en gezien de financiële situatie wordt dit volgend jaar. Het is niet eenvoudig, er is een uitweg nodig. Alles verandert voortdurend en er zijn nog onzekerheden. Daarom, zo
kondigt ze aan, wordt het geheel niet voorgelegd in de verenigingsraad van 26 november 2011, maar in een verenigingsraad van 28 januari 2012. Dus de verenigingsraad wordt uitgesteld, waarbij nog overwogen was de minder belangrijke onderdelen digitaal af te handelen.
- Vraagt waar de financiële transparantie van FaiRSupport blijft? Wouter Hurts antwoordt dat het signaal is opgepakt en dat de verkorte jaarrekening van 2010 sinds een paar weken op extranet staat. (iemand roept dat het er net vrijdag op gezet is)
- In die cijfers is, aldus Wouter Hurts, zichtbaar dat de vermogenspositie van FaiRSupport aandacht behoeft, want FaiRSupport is, zo heeft hij al eerder betoogd, gestart met krukken, namelijk een negatief eigen vermogen van 6 ton
(iemand roept dat dat niet waar is, er is gestart met 0), - en dat goedgekeurd in het bedrijfsplan staat, zij het dat er min 3 ton zichtbaar was, waarna er redelijke jaren volgden, maar 2010 liep een forse deuk op, waardoor er nu
min 7 ton is. (dit verhaal was onnavolgbaar)

Erik Bier, verenigingsraad Holland Midden
- Na de tussenevaluatie 2 jaar geleden is er geen verbetering in de financiën bij FaiRSupport opgetreden, waarom nu wel vertrouwen? Wouter Hurts zegt vertrouwen te hebben. Hij deelt ook mede dat er, wat volgens hem ook heel belangrijk is, een positieve cashflow is.

Riet Horsten, WW Oosterbeek
- Hoe autonoom is een winkel in model 3? Simon Zuidema geeft aan dat partnerwinkels in hetzelfde schuitje zitten, alles gaat in overleg. Nu is de eis bij partners minimaal 25%, maar WW Heemskerk zit al op 50% centraal inkopen! AK voegt toe dat zelfs bij 100% via de centrale inkoop, de winkelinvulling een plaatselijke aangelegenheid blijft. (Huub Jansen roept dat 25% als minimum niet meer te handhaven is, dat moet omhoog).

Afsluiting
Met het oog op de tijd was dit de laatste vraag, de bijeenkomst wordt beëindigd.

Bij het vertrek worden enveloppen met drie documenten uitgereikt:
• Toekomstvisie 111017
• Business plan, van Koelewijn & Partners
• Samen ondernemend
(het laatste is de ongewijzigde notitie die eerder aan de verenigingsraad van november 2010 is aangeboden).
Deze documenten zijn 18 oktober ook op extranet gezet.

5 september 2011

DOWNLOAD BRIEF ALS WORD-FILE >

DOWNLOAD BRIEF ALS PDF-FILE >

Beste Wereldwinkeliers en importeurs,

Wereldwinkel Groningen heeft, met pijn in het hart, vandaag het lidmaatschap opgezegd
van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels. In deze brief lichten we graag toe hoe we tot dit besluit zijn gekomen, en waarom we het hebben genomen.

Geen gemakkelijk besluit, allesbehalve, maar wij zagen geen alternatief meer. Het gezamenlijk besluit, van bestuur en coördinatoren, is zeker niet lichtvaardig genomen. Het is onderwerp geweest van twee hei-, in ons geval kleidagen, en heeft meermalen op de agenda van onze bestuursvergaderingen gestaan.

Voor het opzeggen van het lidmaatschap hebben wij drie samenhangende redenen.

• De tegenvallende kwaliteit van de dienstverlening van FaiRSupport
• De fusieplannen van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en FaiRSupport
• De ‘schijndemocratie’ van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels

Tegenvallende kwaliteit van de dienstverlening van FaiRSupport
Wereldwinkel Groningen heeft al vele jaren problemen met de kwaliteit van de dienstverlening van FaiRSupport. Dit betreft zowel de winkelondersteuning als de landelijke reclame. We hebben meermalen (in 2009 en in 2010) met de directie om de tafel gezeten (ook samen met Wereldwinkels uit andere grote steden) om deze problemen te bespreken, er is zelfs een mediator in ingeschakeld. Ondanks beloftes om de kwaliteit te verbeteren zijn alleen onze problemen met het kassasysteem Blue Retail na twee jaar enigszins opgelost. De productfolders zijn ons inziens nog altijd beneden de maat. Ze bevatten bijvoorbeeld producten die bij veel Wereldwinkels niet te krijgen zijn (cosmetica, FTO-koffie) en geven ruim aandacht aan het randassortiment – eigenlijk ‘over de rand’ assortiment: producten die niet weerspiegelen waar Wereldwinkels voor staan, maar vooral de uitstraling hebben “we verkopen een goed gevoel”. En landelijke acties als CJP of de Duurzame Waardekaart geven Wereldwinkels meer problemen dan voordelen.

FaiRSupport is een organisatie die opgericht is om de omzet van de fair trade producenten in 5 jaar met 33% te vergroten onder meer door Wereldwinkels in hun winkelexploitatie te ondersteunen. Wat we zien is dat daar niet veel van terecht komt. De omzet stijgt maar mondjesmaat (vooral door prijsverhogingen) en de laatste jaren stoppen steeds meer Wereldwinkels (in 2010 weer acht), waarvan de helft écht stopt en de andere helft zelfstandig verder gaat. Veel van de huidige Wereldwinkels “houden het hoofd financieel maar net boven water”. Dat beeld zien we ook in toenemende mate terug bij de importeurs. Het beleid van FaiRSupport, gericht op schaalvergroting, vormt nu al,bijvoorbeeld ten aanzien van de partnerwinkels, een verdere bedreiging voor het voortbestaan van de kleine Wereldwinkels en voor de kleinere importeurs en kleinere producenten.
Juist omdat ook wij een gezonde sector voorstaan, kunnen we ons niet vinden in de wijze waarop FaiRSupport in deze opereert. De houding van FaiRSupport is naar ons oordeel niet dienstverlenend aan de sector, en niet effectief. Wat ons ook stoort is dat FaiRSupport vooral promotor is van de eigen rol, en van de Waar winkels.

FaiRSupport mijdt daarenboven transparantie. Door de stichtingsvorm hoeft FaiRSupport geen inzicht te geven in financiële cijfers. Maar feit is dat er vier jaar achtereen verlies is geleden – ondanks een bijdrage van ICCO van bijna € 2 miljoen! – en dat het eigen vermogen eind 2010 minus € 703.000 bedraagt. Met andere woorden: FaiRSupport staat op de drempel van een faillissement.

De fusieplannen van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels en FaiRSupport
Onze tweede reden om het lidmaatschap op te zeggen betreft dan ook de plannen voor de fusie en de inperking van de autonomie van de leden. Wij zien daar niets in. De belangrijkste elementen uit de plannen waar we moeite mee hebben zijn de centrale inkoop (want een assortiment in een universiteitsstad dient een ander te zijn dan in een dorp in het Gooi of een plaats in Twente) plus de aansprakelijkheid van de leden voor het daarbij behorende financiële risico, en de organisatie na de fusie (zowel qua democratisch gehalte als financiële gezondheid). De plannen gaan voor de leden betekenen dat ze meer uit handen moeten geven en meer centraal geleid gaan worden (in franchisevorm of coöperatieve vereniging), en meer financieel risico gaan dragen. Niet alleen zien wij voor onze eigen winkel niets in een dergelijke constructie. Daarnaast willen wij niet meer lid zijn van een vereniging die zo weinig waarde hecht aan de eigenheid van Wereldwinkels.
De plannen verlagen in feite de eigen vrijheden van de winkels, en zorgen er daardoor voor dat de autonomie en het gevoel van verbondenheid gaan verdwijnen. Veel Wereldwinkeliers zullen het werkplezier verliezen en ermee stoppen, zo verwachten wij.

De ‘schijndemocratie’ van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels
De derde reden van onvrede schuilt in de democratische organisatie die de Landelijke Vereniging zegt te zijn, en ook behoort te zijn. Maar wat we daar zien is dat de beide directeuren en het bestuur alle communicatiemiddelen, zoals Wereldzaken, extranet en de stukken voor de verenigingsraad, aanwenden om promotie te maken voor de eigen plannen. Inhoudelijke discussie wordt systematisch uit de weg gegaan, argumenten worden niet uitgewisseld, tegenstanders worden niet aan het woord gelaten en tegenargumenten worden weggelaten uit verslagen. Andersdenkenden worden bestempeld als negativisten en als bang zijnde voor verandering.
Tijdens de laatste verenigingsraad bleek dat het bestuur, ondanks een zogenaamde pas op de plaats, onverkort doorgaat met de voorbereiding van de fusieplannen. Ondanks toezeggingen in de eerdere verenigingsraad was zonder verder overleg Bureau Koelewijn al ingeschakeld. Op vragen om inzicht in de financiële situatie van FaiRSupport voorafgaand aan de laatste verenigingsraad verwees het bestuur naar de presentaties van de directeuren. Lieke Vogels vermeed in haar presentatie echter zorgvuldig bedragen te noemen. Haar bullet (pagina 23 van de presentatie, te vinden op extranet) luidt zeer eufemistisch “Geen eigen vermogen”.
We kunnen niet anders concluderen dan dat het bestuur de leden niet volledig informeert en dat ze dat bewust doet. Van een vereniging met een dergelijke bestuurlijke cultuur willen wij geen deel meer uitmaken.

Afsluitend
Het verlaten van de vereniging is voor ons zeker geen peulenschil. De problemen met FaiRSupport bestaan al langer maar de nu voorliggende plannen plaatsen ons voor de keuze. Gaan we mee met een organisatie waar we geen vertrouwen in hebben of kiezen we voor een andere weg?
De afgelopen maanden hebben we met veel andere winkels en met importeurs gesproken. Breed heerst er onvrede over de koers van de beide centrale organisaties in Culemborg. Op de vraag of we in aanloop tot de definitieve beslissing in de verenigingsraad van november geloven dat er nog verandering gaat komen in de door directeuren en bestuuringeslagen weg is het antwoord echter helaas negatief.

We stappen er nu dus uit, maar we gaan verder, en we werken niet alleen. We blijven ons verbonden voelen met elke Wereldwinkelier en elke importeur. We hechten aan solidariteit. Verbondenheid is de basis van de wereldwinkelbeweging. Elke winkel of importeur kan een beroep op ons doen. We staan open voor elk initiatief. Het welzijn van de fair trade producenten geeft ons blijvend inspiratie en bestaansrecht.

Bestuur en coördinatoren Wereldwinkel Groningen
5 september 2011

Voor reacties is een apart e-mail adres opengesteld: wereldwinkelgroningen[at]hotmail.nl.
Alle mails worden beantwoord. Als daarom verzocht wordt nemen we ook telefonisch
contact op. Deze tekst is eveneens geplaatst op www.wereldwinkelforum.nl.

11 mei 2011 

DOWNLOAD BRIEF ALS WORD-FILE >

Betreft: toekomst Wereldwinkels

Beste collega Wereldwinkelbestuurders,

Wij, Wereldwinkels uit Zuid-Holland-West, hadden graag op de discussiebijeenkomst in maart in Culemborg onze ideeën over de toekomst van de Wereldwinkelorganisatie gepresenteerd. De  dag bood hier echter nauwelijks ruimte voor. Daarom leggen we deze graag aan u in de vorm  van deze brief voor, met het verzoek om deze ideeën mee te wegen in uw standpuntbepaling  ten behoeve van uw komende districtvergadering, zodat ze in juni deel zullen kunnen uitmaken  van de besprekingen in de Verenigingsraad, als het over de échte kern van onze Toekomst zal  gaan.

Zorgen over het functioneren van de vereniging
Aanleiding voor deze brief is dat we ons zorgen maken. Ondanks de breed gedragen en  principiële kritiek in de Verenigingsraad van november ZUID op de concept Meerjarenvisie van het bestuur, en ondanks de toezegging van het bestuur "dat er over een nieuwe versie in een  bijeenkomst in februar/Ymaart breed zou worden gediscussieerd" (anders was de visie direct weggestemd), heeft deze discussie opnieuw niet plaatsgevonden.
De sfeer van de dag in maart was informeren, en nauwelijks luisteren naar de mening van Wereldwinkels. Zoals het verslag van de dag aangeeft: "zij (wereldwinkels) hadden geen of te  weinig informatie over de uitdagingen om te begrijpen waarom het bestuur bepaalde  oplossingen voorstelde in de meeijarenvisie". Dat het verslag de weinige opmerkingen die door Wereldwinkels in het plenaire deel gemaakt konden worden, dan ook nog negeert, onderstreept  waar het ons inziens momenteel niet goed gaat.

Landelijke organisaties die eenzijdig bepalen wat lokale, zelfstandige stichtingen oof vereniginge van wereldwinkels moeten doen: als dat de toekomst is van de wereldwinkels beweging, dan passen wij.
Maar: we geloven dat het nog anders kan. Vandaar dit tien-puntenplan.

Waarom nu: moment voor heroverweging
Als Wereldwinkels staan we voor een belangrijke verandering: werden de landelijke organisaties tot nu toe deels betaald uit overheidssubsidies, dat is de laatste jaren behoorlijk aan het  veranderen. Lokaal is dat vaak al eerder gewijzigd: veel winkels zijn gewend hun eigen broek op te houden, maar ook centraal verandert dit beeld nu drastisch. De afbouw van subsidies  zorgt dat we als Wereldwinkels de volle geldschieters worden van de landelijke organisaties, behoudens speciale projecten en behoudens de leveranciersbijdragen voor certificering. Op 1 januari 2012 werkt FairSupport vijfjaar voor wereldwinkels; we hebben als Wereldwinkels bij  de oprichting afgesproken op basis van de ervaringen te evalueren of we na deze periode op deze wijze door moeten gaan met de winkelbegeleidìng. Alle reden dus om nu principieel na te  denken over de toekomst. Op basis van de ervaring in onze regio geloven we dat het verstandig is om tot aanpassing van de voorgestelde koers te komen. Dit hebben we  geformuleerd in de volgende tien punten.

Tien-puntenplan toekomst Wereldwinkels

1. De landelijke ondersteuningsorganisaties gaan weer werken in opdracht van de Wereldwinkels. De Wereldwinkels bepalen via de vereniging waarop de ondersteuning zich  richt, en hoeveel geld er naar de verschillende onderdelen gaat: wie betaalt, bepaalt. Winkels worden veel meer betrokken bij de wijze van uitvoering van de landelijke ondersteuning. Meer dan nu wordt gebruik gemaakt van de kracht en creativiteit van individuele winkels.
2. Een groter aandeel van het geld van wat Wereldwinkels nu voor landelijke organisaties  afdragen (fee aan FairSupport en contributie aan landelijke vereniging) gaat straks naar  taken die de landelijke vereniging nu uitoefent, en mindergeld naar taken die FairSupport nu uitoefent. Concreet: minder geld voor taken rond winkelbegeleiding en meer geld voor  informatie over Fairtrade, lobby voor Fairtrade, kennisopbouw over Fairtrade en woordvoerderschap over Fairtrade, training van vrijwilligers en kennisuitwisseling tussen Wereldwinkels (o.a. regiowerk).
3. Voor de algemene kosten van de landelijke organisatie blijven we uitgaan van solidariteit:  grote winkels betalen meer dan kleine winkels.
4. Winkels die dat willen, kunnen kostendekkend extra expertise inhuren. De landelijke organisaties bemiddelen daar indien gewenst bij, maar nemen niet het risico door deze  expertise zelf in huis te houden.
5. De landelijke organisaties nemen niet het risico van het inkopen of de exploitatie van  winkels. De financiële risico's daarvan kunnen en willen we als gezamenlijke winkels ook  niet dragen.
6. De vereniging bundelt alle Wereldwinkels (getransformeerde en niet getransformeerde) die  primair vrijwilligersorganisaties zijn. Die kracht blijven we benutten. Het netwerk van  (oude en nieuwe) vrijwilligers is zeer waardevol om het verhaal over en enthousiasme voor  Fairtrade door te kunnen geven. Een WAAR-winkel of een andere Fairtradewinkel met een  commerciële exploitant wordt niet vanuit de vereniging gefaciliteerd. Uiteraard blijven we er als Wereldwinkels voor gaan dat Fairtrade ook in reguliere winkels verkocht gaat worden, en zo ondersteunen we deze winkels wel met onze algemene publiciteit.
7. Consequentie van het bovenstaande kan zijn dat er een maximum aan de omzetgroei en  professionaliteit als detaílhandelsbedrijf van een Wereldwinkel zit. Dat hoeft niet erg te  zijn: als de Wereldwinkel het plaatselijke enthousiasme voor Fairtrade doet toenemen, kunnen andere winkels gestimuleerd worden ook meer Fairtrade in het assortiment op te nemen. Daar kan de lokale Wereldwinkel ook zijn pijlen op richten‚ Het succes van Wereldwinkels hangt niet af van de eigen omzet, maar van de groei van Faiitrade bestedingen in alle winkels.
8. Vanuit de vereniging krijgt de certificering voor non-food fairtrade artikelen hoogste prioriteit. Want alleen dan kunnen commerciële winkels ook verleid worden non-food fairtrade voor klanten herkenbaar en vertrouwd in het assortiment op te nemen. Net zoals bij fairtrade food de grootste omzetgroei buiten Wereldwinkels plaatsvindt, moeten we dit ook bij non-food realiseren.
9. Als Wereldwinkels zijn we er primair om producenten in ontwikkelingslanden eerlijke markttoegang te bieden. In onze winkels bieden we bij voorkeur een plek aan producenten  die dit via de reguliere kanalen nog onvoldoende lukt, zonder overigens in te boeten op de  kwaliteitseisen die we stellen. We investeren in deze producenten, zodat ze op termijn de  ' stap naar de commerciële fairtrade markt kunnen maken.
10. Als Wereldwinkels blijven we elkaar via de vereniging aanspreken op kwaliteit en op de  eerlijke assortimentskeuze. Wereldwinkels zijn geen goede-doelenwinkels of winkels voor  allerlei soorten "duurzame" producten, maar Wereldwinkels zijn winkels die  Fairtradeproducten verkopen en Fairtrade op de agenda willen zetten.

Wij denken dat de Wereldwinkels op deze basis een stevige grond van bestaan hebben, met behoud van het eigen karakter èn het vrijwilligersconcept, als aanjagers van Fairtrade als norm in alle handel.
Samen kunnen we deze toekomstvisie bewerkstelligen. We hopen dan ook dat u, in uw district,  de discussie over dit onderwerp aangaat, zodat uw afgevaardigden op de komende landelijke vergadering de weg naar deze toekomst in zullen slaan. Die discussie kunt u ook direct al met  andere winkels, en ook de winkels uit ons district, aangaan op www.wereldwinkelforum.nl.  De besturen van de onderstaande winkels van district Zuid Holland-West:

’s Gravenzande
Delft
Hoek van Holland
Leiden
Leidschendam / Voorburg
Maassluis
Monster
Nootdorp
Noordwijk
Noordwijkerhout
Oegstgeest
Pijnacker
Scheveningen
Schipluiden
Voorschoten
Wassenaar
Wateringen / Rijswijk
Zoetermeer
Zoeterwoude